23 Aralık 2017 Cumartesi

Bir itin hürməsini necə durdurmaq olar?

  İndi olur da yoldan keçəndə bir it üstümüzə hürməyə başlayır. Və yaxud ele öz itimiz durduq yerə yabancı cismə və isimə hürür. Bəs bu vəziyyətdə itin hurməsini necə əngəlləmək olar? Hə deyəsən bir neçə variant olmalıdır bu hürmə bəlasından qurtulmaq üçün. Amma unutmaq lazım deyil ki, itlərin hürməsi tamamilə normaldır. Hürmək itlər arasında kommunikasiya qurmaqda önəmli rol oynayır. Amma üstün yaratıqlar olaraq bizlər bunu kontrol etməyi bacarmalıyıq. Bir neçə yol var ki itimiz durmadan hürəndə işlədə bilərik.



 1. Birincisi itə hürməsini kəsməsini baxışla, səslə və ya fiziki hərəktlə söyləməkdır. Yəni əsəbli baxmaq, sərt bağırmaq ya da əl hərəkəti ilə etmək olar. Amma bunu qısa müddət edəndə və öz işinizin başında keçəndə yenə bildiyini edəcək. Ona görə bir az səbirli olub it tamamilə hürməyi kəsənə qədər davam etmək lazımdır.

2. İtin hürməsini dayandırmağa çalışarkən rahat olmağa çalışın. Durmadan hürmə əsəbləşdirici ola bilər, amma əgər siz stresli və narahat görünsəniz çətinki iti dayandıra bilərsiz. Heyvanlar qeyri-stabil və balanssız sahiblərinin əmrlərini izləmirlər. Zatən it bu vəziyyətdə sizin enerjinizi əks etdirəcək. Əgər siz narahat görünürsüzsə, o da narahat olacaq. Və hürmə itlərin negative enerjiden qurtulması üçün çox yaxşı yoldur. Ona görə də birinci özünüz rahat olmağa çalışın. Sonra itə sakit olmağını deyərsiniz.

3.  İtin hüməsi üçün tələbinizi dəstəkləyin. Misal üçün əgər itiniz durmadan eyni cisimə, insana və ya  eyni yerə tərəf hürürsə onda həmin stimul və ya amil tərəfə gedin və onun sizə aid olduğunu iddia edin. Bədən, zehniniz və ya sakit-iddialı enerjiniz ilə itin keçməsinin yasaq olduğu görünməz bir divar yaradın. Və bunu 100% fokus ilə etmək lazımdır. Nəticə supriz olacaq ;)

4. İtin hürməsini mental və fiziki olaraq meydan oxuyaraq da bir şəkildə əngəlləmək olar. Hərdən itin artıq hürməsi onda yığılıb qalan enerjinin nəticəsindir. Əgər səbəb budursa, həlli çox sadədir: artıq enerjini prodaktiv şəkildə çıxarın. Misal üçün iti gəzməyə çıxarın. Ya da yada velosipedlə və yoxuş dırmandirmaqla daha da köpək üçün işi çətinləşdirin. Mental olaraq iti bir gözətçi kimi,
çeviklik təlimi və ya itaət etmə oyunlari (misal: otur-dur-yat-qalx vs.) ilə təmin etmək lazımdır.

Əgər bunlar heç biri işə yaramazsa, o vaxt profesional bir şəxsdən yardım istəməkdə fayda var.


Qaynaq: National Geographic




22 Aralık 2017 Cuma

Bir neçə bilmədiyimiz xurafatlar


Müxtəlif insanlar müxtəlif xürafatlara inanırlar. Bu xurafata inanma bəzən kultural xarakterlidir, bəzən də sonradan öyrənilən davranışdır. Hər iki halda məntiqsiz və əsassızdır. Amma yenə də bir neçəsinə göz ataq ;)

Triskaidekafobiya 13 rəqəmi qorxusudur. Qara Cümə-bir ayın 13-ə düşən cümə günü bir çoxları tərəfindən şansız gün kimi hesab edilir. Ümumiyətlə 13 uğursuz bir rəqəm hesab edilir.  Bir çox otel və binalarda 13 rəqəmini buraxıb 12-dən 14-ə keçirlər.

Antik Yunanlılar inanırdılar ki, rozamarin (bibəriyə) pis ruhları uzaqlaşdırmağa kömək edir və süpürgə otu isə uğur və şans gətirir.

Türkiyədə bəzi insanlar inanır ki, əgər bir şəxs gecə vaxtı saqqız çeynəyirsə o, ölü əti çeynəyirmiş kimi olur.

Bəziləri isə inanır ki, əgər payızın ilk günündə hər kimsə düşən bir yarpaq tutarsa, o bütün qışı soyuqdəymə olmadan başa vurur.

Sekspirin Julius Caesar oyununda da bir batil inanca  göndərmə edilir. Əgər ovuc içi qaşınırsa ya pul gələcək ya da gedəcək.

Duzu bir yerlərə dağıtmaq kötü şans kimi başa düşülür. Amma bir çimdik duzu sol çiynindən atılarsa bu kötü şansdan qurtulmaq olar.

Ən az 10% Amerikalı 13 rəqəmi qorxusu ilə yaşayır. 15% isə gündəlik bürclərini oxuyur.

Başqaları da inanır ki, qəbirstanlığı keçərkən ruhların bədənə girməsini əngəlləmək üçün nəfəsi tutmaq lazımdır.

Araşdırmalar göstərir ki, qadınlar kişilərdən daha box batik inanclara inanırlar. İnsanlar yaşlandıqca daha az xurafatçı olurlar.

Napoleon Bonaparte bilə xurafata inanırdı. Beləki o, pişiklərdən qorxurdu-pişiklərin kötü şans gətirdiyinə inanırdı. Qara pişiklərin çox vaxt uğursuzluq gətirdiyinə inananlar da n qədərdir hal-hazırda.

Lap belə bir köhnə möhvumat da var ki, kötü insanlarin məzarında ot-alaf, yaxşı insanların məzarında isə çiçəklər bitir.

Belə bir batil inanc var ki, içəridə çətir (zontik) açmaq kötü şans fırtınası gətirər.

Bir Yapon mövhumati deyir ki, bir kimsə sırayla 100 dəfə hıçqırsa o öləcək.

Çində 8 ən uğurlu rəqəmdir. Beləki Beijing Olimpiya açılış mərasimi 8 Avqust 2008 saat 8:08 və 8 saniyəsində başladı.

Köhnə bir inanc var ki,  hər kim cibində palıd qozazı gəzdirirsə o cavan qalacaq.

Bir rus mövhumatı var ki, əgər bir qadın yerə bıcaq düşürsə qonaq bir kişi gələcək.

Başqa bir yapon batil inanci var ki, bir şəkildə ortada olan şəxssin pis şansı olacaq və bəlkə də gənc yaşda öləcək.

Bəzi fransiz kanadalilar düşünür ki, əgər hamilə bir qadın balıq yemirsə onun uşağı balıq başlı doğulacaq.

Bəzi fransizlar inanir ki, sol ayaqla köpək kakasına basanda şans, sağ ayaqla basanda kötü şans gətirir.

Keçilərin yaxında olmasının iblisləri uzaq tutduğuna inanlar da var.

Bəzi çox xurafatçi koreyalılar inanir ki, bir adamın adı qırmızı mürəkkəblə yazılarsa, o insan öləcək.

Bir hind xurafatına görə, çərşənbə axşamı saç kəsmək kötü şans gətirir.

Bir ənənəyə görə təsadüfən 4 yarpaqlı yonca tapmaq yaxşi şans gətirir.

Bir çox aktyor teatrda "Macbeth" kəliməsini bilinən lənətə görə eşitmək istəmirlər.


















24 Ocak 2017 Salı

fransizca 7

Dərs 7

oxumaq üçün 2.ci kitab


Başqa birləşmələr ilə inkar cümlələrinin quruluşu

Əvvəlki dərsdə inkar cümlələrinin ne+fel+pas şəkilində ifadə olunduğunu yazmişdim.İnkar cümlə qurmağin başqa variantlari isə ne+fel+jamais, rien, personne, plus ifadə olunur.

ne...jamais-əsla, heç
ne...rien-heçbir şey, heç nə
ne...plus-artiq
ne...personne-heç(bir) kimsə

Misallar:

tu ne travailles jamais- sən heç işləmirsən.

nous ne voulons rien- O heç nə istəmir.

je ne fume plus- mən artiq sigaret çəkmirəm.

ils ne invitent personne- onlar heç kimsəyi dəvət etmirlər.

Qeyd: Bəzən rienpersonne əvəzlikləri cümlədə mübtəda vəzifəsini icra edirsə, onlar cümlənin əvvəlində iştirak edəbilir. 

Rien n'est cher-heçbir şey bahali deyil.

Personne ne fume ici-heç kimsə burda sigaret çəkmir.


Sual əvəzlikləri ilə sual cümlələrinin qurulmasi.

1) où? (u)-harada?, haraya? vs.

où est-ce que vous travaillez-harda işləyirsiniz?
où allez-vous?-hara gedirsiniz?

2) quand? (kan)-nə vaxt, nə zaman? vs.

Quand vas-tu déjeuner?-nə vaxt nahar edəcəksən?
Quand regardez-vous la télé?-televizora nə vaxt baxirsiniz?

3) comment? (koman)-necə?

ça s'écrit comment?-necə yazilir?
comment vas-tu?-necə gedir ya da necəsən?

4) qui? (ki)-kim?, kimi?, kimə?

Qui parle anglais?- Kim ingiliscə danişir?
Qui est-ce?-bu kimdir?

5) pourquoi? (puğkua)- niyə?, nə üçün?

pourquoi téléphone-t-il?- o niyə zəng edir?

pourquoi changes-tu ta voiture?- sən maşinini niyə dəyişdin?

6) quel? ( k.c isimlərlə), quels? (k.c cəm isiçlərlə), quelle? (q.c isimlərlə), quelles? (q.c cəmdə olan isimlərlə) hamisi (kəl) tələffüz olunur- hansi?, nə?

Quelle radio écoutes-tu?-hansi radioya qulaq asirsan?
Quels amis invites-vous?-hansi dostlarinizi dəvət edirsiniz?

7) combien? (konbyen)- nə qədər, neçə?
Combien coûte ce livre?-bu kitabin mailiyyəti nə qədərdir?

Qeyd: Əgər combien isimlərlə işlənəcəksə isimlə arasina de sözcüyü girir. (əgər isim sait və h ilə başlayirsa d' ilə)

Combien de fromage désires-tu?- nə qədər pendir istəyirsən?
Combien de trains y a-t-il?-burada neçə qatar var?
Combien d'examens avons-nous?-bizim neçə imtahanimiz var?

8) que? (qu' saitlə başlayan isimlərlə) və yaxud  qu'est que ce?-nə?

Que mangez-vous?-nə yeyirsiniz?
Qu'est ce que mangez-vous?-nə yeyirsiniz?


Əmr cümlələri

Əmr cumlələrini qurmaq üçün vous (siz) və tu (sən) şəxslərində olan felləri indiki zamanda işlədirik.

Choisissez!-seçin!
Choissis!-seç

Téléphonez!-zəng edin!
Téléphone-zəng et!


Lüğət

lüğətin audiosu

fiches d'identité-qeydiyyat formu
nom-ad
prénom-soyad
age-yaş
nationalité-milliyət
résidence actualle- halhazirki ünvan
profession-iş
passe-temps préférés-sevdiyiniz xobilər

questions personnelles-şəxsi suallar
Comment vous appelez-vous?-adiniz nədir?
Quel âge avez-vous?-neçə yaşiniz var?
Quelle est votre nationalité-milliyətiniz nədir?
Vous êtes d'où?-haradansiniz?
Où habitez-vous?-harada yaşayirsiniz?
Que faites-vous dans la vie?- nə iş görürsünüz?
Quels sont vos passe-temps préféres?- Sevdiyiniz xobilər nələrdir?

Fransizca mahnilar da bonus olsun :)

Stromae-Alors dance








Stromae-Je cours





























19 Ocak 2017 Perşembe

fransızca 6

Dərs 6


əvvəlcə bu kitaba nəzər yetirin. uşaq nağıl kitabıdır amma yeni başlayanlar üçün əvəzsizdir. kitab

və extra french serialin 3.cu bölümü






Sonu ir ilə bitən qaydalı fellərin şəxslərə görə dəyişməsi.

Indiki zamanda ir sonluqlu fellərin şəxslərə görə dəyişməsini felin sonundaki ir sonluğunu silib yerinə aşağidaki şəkilçiləri əlavə edirik.

je           -is (i)
tu           -is (i)
il/elle      - it (i)
nous       -issons (ison)
vous       -issez (ise)
ils/elles   -issent (is)


finir (fini)- bitirmək, tamamlamaq

je finis (fini)  mən bitirirəm
tu finis (fini)  sən bitirisən
il/elles finit (fini)  o bitirir
nous finissons (finison)  biz bitiririk
vous finissez (finise)  siz bitirirsiniz
il/elles finissent (finis) onlar bitirirlər

garantir (gağanti)- təminat vermək, garantiya vermək

je garantis (gağanti)
tu garantis (gağanti)
il/elle garantit (gağanti)
nous garantissons (gağantison)
vous garantissez (gağantise)
ils/elles garantissent (garantis)

Bu felləri isə özünüz edin.

choisir-seçmək
réussir-müvəffəq olmaq
remlir-doldurmaq
saisir-tutmaq, elə keçirmək, müsadirə etmək

İşarə əvəzlikləri

ce (sö)-bu, o (kişi cinsində olan isimlərlə)
cette (set)- bu, o (qadın cinsində olan ismlərlə)
cet (set)- sait və h hərfi ilə başlayan isimlərlə)
ces (se)-bu, o (k. ve q. cinsində cəmdə olan isimlərlə)

Misal:
ce billet-bu, o bilət, ce gâteau- bu, o kek 
cette place-bu, o yer, cette gare-bu, o qatar stansiyasi
cet hotel- bu, o otel, cet hélicoptère-bu, o vertolyot
ces questions-bu, o suallar, ces publicité-bu, o reklamlar

əgər ifadədə ce, cette, cet, ces aransında hər hansi bir fərqləndirməyə vurğu edilmək istənirsə isimin sonluğuna -ci (burada) və yaxud -là (orada) əlavə edilir
Misal: ce livre-ci (buradakı kitab), ce livre-là (oradakı kitab)
cet voiture-ci (buradakı maşın), cet voiture-là (oradakı maşın) kimi olur.



Lüğət


la date-tarix

le calendrier-təqvim
le jour-gün
Quels sont le jours de la semaine-həftənin günləri nələrdir?
lundi-bazarertəsi
merdi-çəənbə
mercredi-çəənbə axşami
jeudi-cümə axşami
vendredi-cümə
samedi-şənbə
dimanche-bazar günü
C'est quel jour? hansi gündür?
C'est lundi-bazarertəsidir
aujourd'hui-bugün
demain-sabah
la semaine-hftə
la semaine prochaine-gələcək həftə
la semaine dernière-kəçən həftə
Quelle est la date?-ayin nəçəsidir?
C'est le première septembre-1 sentyabrdır
C'est deux octobre- oktyabrın 2-sidir
C'est le aout-avqustun 30-udur
le mois-ay
Quels sont le mois de l'année?-ilin ayları nələrdir?
janvier-yanvar
février-fevral
mars-mart
avril-aprel
mai-may
juin-iyun
juillet-iyul
août-avqust
septembre-sentyabr
octobre-oktyabr
novembre-noyabr
décembre-dekabr



les nombres cardinaux-miqdar sayları

bu saytdan alınmışdır.sayılar


0zéro[zay-ro]
1un[uh]
2deux[duhr]
3trois[twa]
4quatre[katr]
5cinq[sank]
6six[sees]
7sept[set]
8huit[weet]
9neuf[nurf]
10dix[dees]
11onze[onz]
12douze[dooz]
13treize[trez]
14quatorze[katorz]
15quinze[kanz]
16seize[sez]
17dix-sept[dee-set]
18dix-huit[dees-weet]
19dix-neuf[dees-nurf]
20vingt[van]
21vingt et un[vant-ay-uh]
22vingt-deux[van-duhr]
23vingt-trois[van-twa]
24vingt-quatre[van-katr]
25vingt-cinq[van-sank]
26vingt-six[van-sees]
27vingt-sept[van-set]
28vingt-huit[van-weet]
29vingt-neuf[van-nurf]
30trente[tront]
31Trente et un[tront ay-uh]
32Trente-deux[tront-durh)
33Trente-trois[tront-twa)
34Trente-quatre[tront-katr)
35Trente-cinq[tront-sank)
36Trente-six[tront-sees)
37Trente-sept[tront-set)
38Trente-huit[tront-weet)
39Trente-neuf[tront-nurf)
40quarante[karont]
41quarante et un[karont-ay-uh]
42quarante-deux[karont-deux]
43quarante-trois[karont-twa]
44quarante-quatre[karont-katr]
45quarante-cinq[karont-sank]
46quarante-six[karont-sees]
47quarante-sept[karont-set]
48quarante-huit[karont-weet]
49quarante-neuf[karont-nurf]
50cinquante[sank-ont]
51cinquante et un[sank-ont-ay-uh]
52cinquante-deux[sank-ont-deux]
53cinquante-trois[sank-ont-twa]
54cinquante-quatre[sank-ont-katr]
55cinquante-cinq[sank-ont-sank]
56cinquante-six[sank-ont-sees]
57cinquante-sept[sank-ont-set]
58cinquante-huit[sank-ont-weet]
59cinquante-neuf[sank-ont-nurf]
60soixante[swa-sont]
61soixante et un[swa-sont-ay-un]
62soixante-deux[swa-sont-dur]
63soixante-trois[swa-sont-twa]
64soixante-quatre[swa-sont-katr]
65soixante-cinq[swa-sont-sank]
66soixante-six[swa-sont-sees]
67soixante-sept[swa-sont-set]
68soixante-huit[swa-sont-weet]
69soixante-neuf[swa-sont-nurf]
70soixante-dix[swa-sont-dees]
71soixante-et-onze[swa-sont-ay-onz]
72soixante-douze[swa-sont-dooz]
73soixante-treize[swa-sont-trez]
74soixante-quatorze[swa-sont-katorz]
75soixante-quinze[swa-sont-kanz]
76soixante-seize[swa-sont-sez]
77soixante-dix-sept[swa-sont-dee-set]
78soixante-dix-huit[swa-sont-dees-weet]
79soixante-dix-neuf[swa-sont-dees-nurf]
80quatre-vingts[kat-ra-van]
81quatre-vingt-un[kat-ra-vant-uh]
82quatre-vingt-deux[kat-ra-van-dur]
83quatre-vingt-trois[kat-ra-van-twa]
84quatre-vingt-quatre[kat-ra-van-katr]
85quatre-vingt-cinq[kat-ra-van-sank]
86quatre-vingt-six[kat-ra-van-sees]
87quatre-vingt-sept[kat-ra-van-set]
88quatre-vingt-huit[kat-ra-van-weet]
89quatre-vingt-neuf[kat-ra-van-nurf]
90quatre-vingt-dix[kat-ra-van-dees]
91quatre-vingt-onze[kat-ra-van-onz]
92quatre-vingt-douze[kat-ra-van-dooz]
93quatre-vingt-treize[kat-ra-van- trez]
94quatre-vingt-quatorze[kat-ra-van-katorz]
95quatre-vingt-quinze[kat-ra-van- kanz]
96quatre-vingt-seize[kat-ra-van- sez]
97quatre-vingt-dix-sept[kat-ra-van- dee-set]
98quatre-vingt-dix-huit[kat-ra-van- dees-weet]
99quatre-vingt-dix-neuf[kat-ra-van- dees-nurf]
100cent[son]



16 Ocak 2017 Pazartesi

fransizca 5

Dərs 5

Musiqi ilə başliyaq əvvəlcə :)



Sonu er ile bitən fellərin şəxsə görə dəyişməsi.

Fransız dilində indiki qeyri-müəyyən zaman (hərəkət hər hansi bir konkret zamana aid olmur) və indiki davam edici zaman (halhazirda hərəkətin icra edilməsi) tək bir zaman ilə ifadə edilir. Bu zamandakı fellər şəxslərə dəyişir, fərqli sonluqlar götürür. Bunun üçün felin er sonluğu silib aşağidakı şəkilçiləri əlavə edirik.


je           -e

tu          - es
il            - e
elle        -e
nous      -ons
vous      -ez
ils          -ent
elles      -ent

fellər tələffüz zamani er sonluğundaki e tələffüz olunur. Mis: parler (pağle), habiter (abite), travailler (tğavaye).



parler (danışmak)              habiter (yaşamaq)           travailler (işləmək)


je parle (pağl )                  j'habite (jabit)                 travaille (tğavay)

tu parles (pağl)                  habites  (abit )               travailles (tğavay)  
il parle  ( pağl)                   habite   (abit)                  travaille  (tğavay)
elle parle (pağl)                 habite  ( abit)                  travaille  (tğavay
nous parlons  (pağlon)       habitons  (abiton)           travaillons (tğavayon)
vous parlez  (pağle)           habitez  (abite)               travaillez  (tğavaye)
ils parlent  (parl)                habitent    (abit )            travaillent tğavay)
elles parlent (parl )            habitent  (abit)               travaillent  (travay)


écouter-qulaq asmak
préparer- hazırlamaq
regarder- baxmaq

bunları siz özünüz şəxslərə görə özünüz çəkin



Fransızcada sual çümləsinin qurulması


Fransizcada sual cümlesi üç şəkildə təşkil qurulur.


1) İntonasiya ilə ( çümlənin sonuna doğru intonasiya yüksəlir)


tu regardes la téle    televizora baxırsan

tu regardes la téle?   televizora baxırsan?

2) est-ce que  sait ve h hərfindəəvvəldə isə est-ce qu'. Azərbaycan dilində tam olaraq qarşılığı yoxdur. Təxminən göresen ya da - sual şəkilçisi mənasında ola bilər.


Est-ce que vous travaillez?  Siz işləyirsiniz(mi)?


Est-ce qu'il écoute la radio?  O radioya qulaq asır?



3) Feli şəxs əvəzliyinin əvvəlinə gətirməklə


Parles-tu français?  Fransizca danışırsan?
Voyagez-vous beaucoup? Çox səyahət edirsiniz?

əgər 3-cu şəxsin təkində fel və şəxs əvəzliyinin arasina t hərfi girir. Mis: Fume-t-il? ya da Fume-t-elle? o sigaret çəkir?


Lüğet

lüğetin audiosu

salutation-salamlaşma


Madame- xanım
Monsieur-cənab
Mademoiselle-gənc xanım
Bonjour Monsieur-salam cənab
Bonsoir-axşamınız xeyir
Au revoir-xoşca qalın
Salut- salam (qeyri-rəsmi)
à tout à l'heure-bir az sonra görüşərik
à  ce soir-axşama görüşərik
à deman sabah görüşərik
à bientôt-görüşmək üzərə
comment vous appelez-vous?-adınız nədir?
comment tu t'appelles?-adın nədir?
j m'appelle Mişa-adım Mişadır
Comment allez-vous?-Necə gedir? (yəni iş-güc)
Comment vas-tu-necə gedir? (qeyri resmi)
Je vais trés bien, merci- sağ ol, çox yaxşıdır
Je vais bien, merci- sağ ol, yaxşıdır
pas mal, merci-sağ ol, pis deyil
comment ça va?-Necəsən?
Bien, merci-sağ ol yaxşiyam
Ça va?-nece gedir?
Ça va bien-yaxşi gedir
Et vous? Vous etes d'ou? bəs siz hardansınız?
Et toi? tu es d'ou- bəs sən hardansan?

présentation-təqdimat, təqdim etmə

je vous présente...(Mişa)- Size (Mişanı) teqdim edirem

Voici...(Mişa)- Bu Mişadır ya da burada Mişadır
Qui est-ce?-bu kimdir?
C'est...(Mişa)-Bu...(Mişadir)
Ce sont...(Mişa et Saşa)- Onalr...(mişa ve saşadır)
Comment s'appelle-t-il?, Comment s'appelle-t-elle?-Onun adı nədir?
Il/Elle s'appelle...(filankes)
Comment s'appellent-ils/elles?-onların adı nedir?
Ils/elles s'appellent... (fialndır)-onlarin adı filandir
Elle/il est de...(la France)- O fransadandır
Qu'est-ce qu'il/elle fait-O nə işlə məşğuldur? Peşəsi nədir
Qu'est-ce qu'ils/elles font?-onlar nə işlə məşğuldur?

il est... / Elle est...

acteur/actrice-o aktyordur/aktırısandur
architecte-memardir
chanteur/chanteuse-müğənnidir.
coiffeur/coiffeuse-saç ustasıdır
dentiste-diş həkimidir
ingénieur-mühəndisidr